Sejarah Penamaan Kota Pontianak Provinsi Kalimantan Barat Indonesia
Pontianak, sebuah bandar bersejarah yang terletak di pantai barat Borneo, mempunyai kisah permulaan yang unik dan menarik. Dikelilingi oleh sungai yang mengalir dan tanah lembap yang subur, bandar ini mengambil namanya daripada kisah misteri dan keberanian yang telah menjadi sebahagian daripada warisan budayanya. Kesultanan Pontianak yang muncul pada abad ke-18 bukan sahaja membawa perubahan kepada lanskap fizikal kawasan tersebut, tetapi juga membentuk sejarah sosial dan budaya yang kaya, menggabungkan unsur-unsur Melayu, Cina, dan pengaruh tempatan (Dayak) yang masih boleh dilihat dalam kehidupan masyarakatnya hari ini.
 |
| Kota Pontianak, gambar oleh Dee Onederer |
Bandar ini dulunya merupakan ibu negeri Kesultanan Pontianak yang merdeka dan diasaskan pada 23 Oktober 1771 di sekitar stesen perdagangan lama di pantai barat Borneo. Ia dibina di atas tanah berpaya dan hutan tropika yang sering dilanda banjir oleh sungai, menyebabkan bangunan perlu dibina di atas tiang untuk mengelakkannya daripada terkena tanah. Nama Pontianak merujuk kepada cerita tentang hantu yang penduduk Kalimantan Barat rujuk sebagai Pontianak (hantu perempuan yang ganas dalam Bahasa Melayu); ia merupakan tempat berhantu sehingga Syarif Abdurrahman Alkadrie dan tenteranya berjuang dan mengusir hantu-hantu yang menyerang mereka dengan menembakkan meriam. Beliau kemudian membina sebuah masjid dan istana, tepat di lokasi tempat berhantu tersebut, dan menetap di sana. Masjid dan istana menjadi bangunan pertama di bandar itu, dan sehingga kini penduduk tempatan menembakkan meriam buluh pada Ramadan dan cuti-cuti lain sebagai kenangan akan peristiwa ini.
Pontianak dalam bahasa Cina dikenali sebagai 坤甸, ((pinyin): Kūndiàn) dalam bahasa Cina Hakka tempatan, Pontianak dikenali sebagai Khuntîen.
Dalam mitologi Melayu, Pontianak juga merupakan nama makhluk astral yang dikatakan sebagai roh seorang wanita yang meninggal dunia ketika hamil. Cerita-cerita serupa tentang Pontianak mula muncul dari cerita-cerita mitos dan rakyat yang popular di Kalimantan (Borneo) sebelum bandar ini dibina secara besar-besaran di habitat semula jadi. Ini merupakan tamadun purba yang aktif pada akhir abad ke-17.